در خواص کافور
در خواص کافور ...
کافور صمغ درختی همیشه سبز به همین نام - و برخی درختان و گیاهان دیگر - به صورت مادّه‌ای مومی سفید و یا جامد شفاف با فرمول C10H16O است که دارای بوی بسیار قوی و طعمی تیز است. منشأ اصلی این درخت همیشه سبز، شرق آسیا و به خصوص جزیره برنئو و تایوان است. درخت کافور تا ۳۵ متر رشد می‌کند و مادّه کافور در اکثر نقاط آن یافت می‌شود؛ و البته امروزه این ماده به صورت صنعتی نیز تولید می شود.
از دیر باز کافور کاربردها و مصارف متنوعی داشته و دارد:
کافور به دلیل داشتن خاصیت ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد التهابی خود دارای کاربرد های دارویی متنوعی می باشد؛ در مصر باستان از روغن آن برای مومیایی کردن استفاده می کرده اند؛ و امروزه از آن برای درمان بیماری های پوستی، بهبود عملکرد تنفسی و تسکین درد استفاده می شود. در روایات رسیده از ائمّه اطهار علیهم السّلام نیز کافور به همراه چند ماده دیگر برای درمان ناراحتی های چشم تجویز شده است.
کافور کاربرد های صنعتی هم داشته و از آن در تولید پلاستیک، آفت کش ها و همچنین در مواد آتش بازی استفاده می شود. کافور در زنجیرۀ غذایی مردم آسیا به عنوان چاشنی در شیرینی جات استفاده می‌شود؛ و در باورهای عامیانه، مار و سایر خزندگان از بوی کافور می‌ترسند.
در قرآن کریم در سورۀ مبارکۀ انسان می فرماید: (( انّ الابرار یشربون من کأس کان مزاجها کافورا )) – همانا نیکان از نوشیدنی ای می نوشند که آمیخته با کافور است. - فرد مسلمان از دنیا رفته را نیز در غسل دوّم از غسل های سه گانۀ آن، با آب آمیخته با کافور غسل می دهند؛ و حنوط یعنی مالیدن کافور بر اعضای هفتگانه سجود فرد میت (پیشانی، کف دستها، سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها) واجب است.
ابن سینا معتقد است اگر آن را با سندل و گلاب مخلوط کنند و ببویند شهوت جنسی را قطع می‌کند؛ و البته برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف کافور در دوزهای کم باعث افزایش این میل و در دوزهای بیشتر باعث کاهش میل جنسی می شود؛ و البته این تأثیر نیز در جنس مذکّر و از طریق تأثیر بر تولید هورمون تستوسترون گزارش شده است؛ در گفتمان عامیانه ایران نیز این تصور وجود دارد که به غذای سربازخانه‌ها و پادگان‌ها کافور اضافه می‌شود.
در بیش از هزار سال پیش هم کافوری به نام کافور اخشیدی وجود داشته که از سودان به مصر آورده شده و سرگذشت بسیار خواندنی و عبرت آموزی دارد و توصیه می‌کنم که حتماً آن را مطالعه کنید.
امّا با این همه و در پاسخ به سؤالات برخی دانشجویان، باید بگوییم مصرف کافور اگر مضرّ و یا حتّی نامطلوب بود خداوند آن را به عنوان نعمات بهشتی آن هم در سورۀ مبارکۀ انسان که ویژه اهلبیت علیهم السّلام است ذکر نمی فرمود؛ امّا با این همه ما دانشگاهی را سراغ نداریم که در طبخ غذای خود از کافور - که از قضا بسیار هم گران قیمت است 1- استفاده کند؛ لااقلّ این اطمینان را می‌دهیم که در غذای دانشگاه حضرت معصومه (س) به جز ادویه های متعارف از هیچ چاشنی دیگری استفاده نمی‌شود؛
نکتۀ دیگر اینکه آن عزیزانی که با اطمینان می گویند به غذای دانشگاه کافور اضافه می شود و حتّی طعم و بوی آن را هم در غذاهای دانشگاه حس می کنند مگر تا به حال چند بار کافور خورده و یا حتّی دیده اند که طعم و بوی آن را تشخیص می دهند؟!
1 - قیمت کافور خوراکی در این تاریخ (دی ماه 402) هر کیلو گرم بین 12 تا 20 میلیون ریال است.
- خواندنی : کافور اخشیدی
منابع:
- آشنایی با تمام ویژگیها و خواص کافور - جهان شیمی
تحقیق و تدوین : امور تغذیه دانشگاه حضرت معصومه ( س)
خرداد 94 ( ویرایش دوم: دی ماه 402)
